Ustawodawca angielski wprowadził instytucje wykonawcy testamentu i administratora spadku, ograniczając tym samym rolę sądu w procesie przechodzenia spadku na beneficjentów oraz ułatwiając wierzycielom dochodzenie należności jakie przysługiwały im wobec spadkodawcy.
Zarówno wykonawca testamentu oraz administrator spadku określani są zbiorczym mianem w treści angielskich ustaw jako personal representatives. Pełnią oni role powierników majątku spadkodawcy, posiadając jednocześnie kompetencje do zarządzania nim w sposób przypominający nierzadko uprawnienia przysługujące właścicielowi. Ich rolą jest przede wszystkim spłata długów spadkowych oraz rozdysponowanie pozostałej masy spadkowej pomiędzy spadkobierców.
Spadkobiercom przysługuje wobec osób, które zarządzają spadkiem roszczenie o wydanie majątku pozostałego po spłaceniu długów spadkowych, ale dopiero od momentu zakończenia zarządzania spadkiem przez wskazane osoby. W czasie kiedy masa spadkowa jest w posiadaniu wykonawcy testamentu lub administratora spadku, spadkobiercy nie mogą rozporządzać majątkiem spadkowym.
Niezwykle ważne dla zrozumienia ról jakie pełnią opisywane podmioty przy przechodzeniu spadku ze spadkodawcy na spadkobierców, jest wskazanie, że wykonawca testamentu występuje w sytuacji, w której spadkodawca pozostawił po sobie testament, a z jego treści wynika kto powinien zostać jego wykonawcą.
W odróżnieniu od wykonawcy testamentu, administrator spadku nie jest powoływany w testamencie, a wskazuje go sąd poprzez wydanie stosownego letter of administration. Będzie to miało miejsce w przypadkach, gdy spadkodawca zmarł bez pozostawienia testamentu, testament jest nieważny, brak jest wskazania w testamencie jego wykonawcy, albo gdy wykonawca nie może lub nie chce zgodzić się na objęcie tej funkcji.
Istnieją duże różnice pomiędzy wykonawcą testamentu a administratorem spadku.
Wykonawca testamentu dokonuje podziału majątku na podstawie zapisów testamentowych, a administrator posługuje się przede wszystkim ustawą, chyba, że powołany został wyłącznie wskutek braku wskazania osoby wykonawcy w treści testamentu, a nie wskutek braku samego testamentu. Na uwagę zasługuje fakt, że wykonawcą testamentu spadkodawcy zawsze będzie znana mu osoba, z kolei administratorem może zostać ostatecznie ktoś zupełnie niezwiązany z osobą spadkodawcy, chociażby profesjonalny pełnomocnik powołany przez sąd w przypadku braku wiedzy o potencjalnych spadkobiercach osoby nie pozostawiającej po sobie testamentu.
Podstawowe obowiązki personal representatives są tożsame. Mają oni za zadanie ustalenie majątku spadkodawcy, zwolnienie go od wszelkich długów spadkowych, co wiąże się z ustaleniem kręgu potencjalnych wierzycieli spadkodawcy, a na koniec przekazanie części spadku w odpowiednich wielkościach spadkobiercom. Również ich uprawnienia są zbliżone, gdyż obaj pełnią role powierniczą, podejmując czynności w oparciu o testament i ustawę, w interesie spadkobierców.
W całym postępowaniu spadkowym ograniczona została rola sądu. W większości przypadków, osoba wyznaczona do zarządu spadkiem będzie w stanie dokonywać wszelkich czynności bez pomocy sądu, jednakże istnieje możliwość zwrócenia się do niego w przypadku wystąpienia niemożliwych do pokonania przeszkód w dokonywaniu rozporządzeń. Przykładem może być konflikt wykonawców testamentu dotyczący rozporządzenia nieruchomością wchodzącą w skład spadku. Osoby zarządzające spadkiem są ponadto zobowiązane do przedłożenia sądowi na każde jego żądanie spisu inwentarza i sprawozdania ze swojej działalności.
Wykonawca testamentowy i administrator spadku mają możliwość powierzenia praw do wykonywania zarządu majątkiem spadkowym osobie trzeciej, np. adwokatowi.
Administratorzy i wykonawcy testamentu mogą żądać zwrotu uzasadnionych wydatków jakie ponieśli w czasie wykonywania zarządu. W przypadku egzekutora testamentu, jego wynagrodzenie może być określone przez spadkodawcę w treści testamentu. Obaj zarządcy mają z kolei możliwość zawarcia stosownej umowy ze spadkobiercami, która uprawniać ich będzie do wynagrodzenia za podejmowane czynności. Wynagrodzenie na rzecz zarządcy może zostać również przyznane przez sąd.
Podsumowując, w prawie angielskim prawa i obowiązki związane z zarządem spadkiem przed jego przejściem na spadkobierców, zostały przyznane osobom wskazanym w testamencie lub wybranym przez sąd, w których interesie najczęściej jest prawidłowy zarząd spadkiem. Zastosowane rozwiązania mają motywować do jak najszybszego rozdysponowania aktywów spadkowych oraz zapewnienia odpowiedniej ochrony wierzycielom spadkodawcy, umożliwiając jednocześnie nadzorowanie całego procesu przez sąd.
Kancelaria Prawna MODUS oferuje pomoc prawną w sprawach zarządzania spadkiem w Anglii.
Skontaktuj się z nami: +48 (71) 364 74 21, biuro@modus-kancelaria.pl
