Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, przez przemoc w rodzinie należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Osoba dotknięta przemocą ze strony małżonka, który jest członkiem rodziny powinna jak najszybciej dokonać zgłoszenia tego faktu Policji.
Zgodnie bowiem z przepisem art. 15a ust. 1 ustawy o Policji – policjant ma prawo zatrzymania osoby stosującej przemoc w rodzinie, stwarzającej bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego.
Ponadto zgodnie z art. 15aa ust. 1 ustawy o Policji, policjant ma prawo wydać wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie w rozumieniu przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, stwarzającej zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą, nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Należy zauważyć, że powyższe uprawnienia posiada także Żandarmeria Wojskowa wobec żołnierza pełniącego czynną służbę wojskową.
W przypadku zatrzymania osoby stosującej przemoc w rodzinie policyjny nakaz lub zakaz mogą być wydane bezpośrednio po jej zwolnieniu.
Co ważne – nakaz i zakaz mogą być stosowane łącznie i są natychmiast wykonalne.
Policjant w nakazie lub zakazie wskazuje obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc w rodzinie jest obowiązana zachować.
W okresie obowiązywania nakazu lub zakazu Policja przynajmniej trzykrotnie sprawdza, czy nakaz lub zakaz nie są naruszane, i podejmuje niezbędne czynności. Pierwsze sprawdzenie odbywa się następnego dnia po wydaniu nakazu lub zakazu.
Czas trwania nakazu i (lub) zakazu wynosi 14 dni, co oznacza, że po tym terminie traci on moc. Jednakże termin ten może być przedłużony w drodze udzielenia przez sąd zabezpieczenia, o czym mowa dalej.
W czasie obowiązywania nakazu i (lub) zakazu policyjnego ofiara przemocy winna zwrócić się do sądu, aby ten zobowiązał sprawcę przemocy do opuszczenia wspólnie zajmowanego z nią mieszkania, przy czym nieważny jest tytuł prawny do zajmowanego mieszkania.
Powyższe uprawnienie wynika z przepisu art. 11a ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zgodnie z którym, jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta tą przemocą może żądać, aby sąd, właściwy według przepisów ustawy Kodeks postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, zobowiązał go do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Sąd rozpoznaje sprawę w ciągu miesiąca od dnia wniesienia wniosku.
Sąd przez wydaniem orzeczenia w sprawie może przedłużyć w trybie zabezpieczenia na wniosek osoby dotkniętej przemocą, okres obowiązywania wydanego wcześniej policyjnego nakazu i (lub) zakazu.
Wydanie orzeczenia w przedmiocie zabezpieczenia powinno zapaść bezzwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia wpływu wniosku do sądu.
Sąd, udzielając zabezpieczenia, określa częstotliwość dokonywania przez Policję sprawdzenia, czy przedłużony nakaz lub zakaz nie są naruszane.
Aby uzyskać orzeczenie sądu zobowiązujące sprawcę przemocy do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia osoba, będąca ofiarą przemocy domowej musi złożyć stosowny wniosek do Sądu, aby ten wydał nakaz w stosunku do sprawcy przemocy opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz jej zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Należy mieć na uwadze, iż możliwość złożenia wniosku nie jest uzależniona od faktu, czy wobec osoby stosującej przemoc, toczy się lub zakończyło się postępowanie w sprawie o popełnienie przestępstwa
Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce
zamieszkania wnioskodawcy, a w braku miejsca zamieszkania – w sądzie miejsca jego
pobytu.
Wniosek wolny jest od kosztów sądowych.
Wniosek może być złożony na formularzu wniosku stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 25.11.2020 r. w sprawie określenia wzoru i sposobu udostępniania urzędowego formularza wniosku o zobowiązanie osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Ponieważ uczestnikiem takiej sprawy jest prokurator do wniosku należy dołączyć dodatkowy odpis wniosku i załączników dla prokuratury.
W formularzu wniosku jest miejsce na wskazanie wniosków dowodowych. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że wnioskodawca musi udowodnić, że małżonek stosuje przemoc względem ofiary przemocy poprzez jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste małżonka. Musi zatem istnieć pod wspólnym dachem relacja małżonków o charakterze sprawca przemocy – ofiara.
Wnioskodawca musi ponadto udowodnić, że sprawca przemocy czyni wspólne zamieszkanie szczególnie uciążliwym.
,,Zwykła uciążliwość’’ nie jest tutaj wystarczająca, aby sąd przychylił się do żądania wnioskodawcy. Zgodnie z wolą ustawodawcy wspólne zamieszkanie musi być szczególnie uciążliwe.
W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że ze szczególną uciążliwością we wspólnym zamieszkiwaniu jako skutkiem przemocy mamy do czynienia, gdy jest ono trudne do zniesienia w natężeniu niezwykłym, wyjątkowym.
Ważnymi dowodami mogą być w tym zakresie dokumentacja medyczna, psychologiczna, nagrania aktów przemocy (filmu, zapisy audio), opinie biegłych, zeznania świadków, dokumenty potwierdzające interwencje Policji.
Sąd w postanowieniu o zobowiązaniu osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazaniu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia wskazuje obszar lub odległość od wspólnie zajmowanego mieszkania, którą osoba stosująca przemoc w rodzinie jest obowiązana zachować.
Postanowienie o zobowiązaniu osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazaniu zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia jest skuteczne i wykonalne z chwilą ogłoszenia, co umożliwia skierowanie sprawy do komornika o wszczęcie egzekucji jeszcze przed uprawomocnieniem się orzeczenia.
Jeżeli jest sprawa, w której możemy pomóc, zapraszamy do kontaktu telefonicznego:
Tel. (71) 364-74-21
