Do podstawowych typów zjawiskowych wykroczenia należą: sprawstwo, polegające na tym, że sprawca sam realizuje wszystkie ustawowe znamiona wykroczenia, a także współsprawstwo, podżeganie i pomocnictwo.
Zgodnie z przepisem art. 13 Kodeksu wykroczeń odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.
W świetle powyższego uregulowania prawnego pomocnictwo można popełnić zarówno przez działanie, jak i zaniechanie.
W tej ostatniej formie pomocnictwa może dopuścić się tylko osoba, na której ciąży szczególny prawny obowiązek niedopuszczenia do popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego.
Kancelaria Prawna Modus oferuje kompleksowe, profesjonalne wsparcie i doradztwo w zakresie prawa wykroczeń.
Ułatwienie popełnienia czynu zabronionego przez zaniechanie polega na nieprzeszkodzeniu sprawcy czynu zabronionego.
Pomocnictwo może mieć miejsce zarówno przed popełnieniem czynu zabronionego przez jego sprawcę, jak i w trakcie jego popełniania.
Podkreślić także należy, iż pomocnictwa można się dopuścić tylko umyślnie, przy czym w grę wchodzi zarówno zamiar bezpośredni, jak i ewentualny.
Z zamiarem bezpośrednim będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy osoba, mając zamiar popełnienia czynu zabronionego, chce go popełnić. Zamiar zaś ewentualny polega na tym, że nie chce ona popełnienia czynu zabronionego, ale przewidując możliwość jego popełnienia, godzi się na to.
Odpowiedzialność za pomocnictwo zachodzi wtedy, gdy ustawa tak stanowi. Aby można było przypisać obwinionemu odpowiedzialność za pomocnictwo do wykroczenia, konieczne jest również wypełnienie przesłanki, jaką jest dokonanie przez sprawcę czynu zabronionego. Powyższe oznacza, że nie zachodzi odpowiedzialność pomocnika, jeżeli pomimo udzielenia przez niego pomocy, sprawca nie popełnił wykroczenia.
Stosownie do brzmienia art. 14 § 2 Kodeksu wykroczeń każdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w granicach swojej umyślności lub nieumyślności, niezależnie od odpowiedzialności pozostałych współdziałających.
Co ważne – za popełnienie czynu w postaci podżegania lub pomocnictwa przewidziana jest ta sama kara jak za sprawstwo.