Art. 42 § 4 Kodeksu pracy daje pracodawcy możliwość czasowego powierzenia pracownikowi innej pracy, niż określona w umowie o pracę, bez konieczności wypowiadania dotychczasowych warunków pracy i płacy. Aby było to możliwe, muszą zostać łącznie spełnione następujące przesłanki:
• istnieją uzasadnione potrzeby pracodawcy,
• pracownikowi powierza się pracę rodzajowo inną niż określona w umowie o pracę,
• praca ta odpowiada kwalifikacjom pracownika,
• powierzenie wykonywania innej pracy nie powoduje obniżenia wynagrodzenia pracownika,
• okres powierzenia wykonywania innej pracy nie przekracza 3 miesięcy w roku kalendarzowym.
Jeżeli wszystkie z wymienionych przesłanek zostaną spełnione, mamy do czynienia z jednostronną czynnością pracodawcy, która powinna być traktowana na równi z poleceniem. Do przesłanek tych nie zalicza się zgody pracownika, dlatego jej wyrażenie stwarza możliwość wyjścia poza ramy art. 42 § 4 KP.
Ponieważ strony stosunku pracy mogą kształtować w sposób dowolny treść tego stosunku, pod warunkiem złożenia zgodnych oświadczeń woli, zgoda pracownika w niniejszej sytuacji umożliwia m.in. przekroczenie 3 – miesięcznego okresu wskazanego w art. 42 §4 KP, obniżenie wynagrodzenia, itp.
Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1997 r. (I PKN 418/97), jeżeli po upływie okresu trzech miesięcy pracodawca zatrudnia pracownika bez jego zgody na innym stanowisku niż określone w umowie o pracę (art. 42 § 4 KP), to może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 471 KC w związku z art. 300 KP.
A contrario pracodawca może zatrudniać pracownika za jego zgodą na innym stanowisku niż określone w umowie o pracę po upływie okresu trzech miesięcy.
