Rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci może nastąpić wyłącznie w drodze testamentu w przewidzianej prawnie formie.
Najprostszą postacią testamentu jest testament własnoręczny, którego sporządzenie nie wymaga obecności świadków. Może być on w każdej chwili zmieniony i odwołany przez spadkodawcę.
Testament własnoręczny może sporządzić jedynie osoba potrafiąca czytać i pisać.
Aby testament własnoręczny mógł zostać uznany za prawnie wiążące rozrządzenie na wypadek śmierci, spadkodawca (testator) musi sporządzić go własną ręką w całości, podpisać i opatrzeć datą.
Spadkodawca zobowiązany jest utrwalić swoje oświadczenie, pisząc go własną ręką; nie może złożyć swojego oświadczenia, wykorzystując w tym celu urządzenia techniczne, np. komputer.
W doktrynie utarło się stanowisko, że testament może być sporządzony z użyciem innej części ciała niż ręka gdy testator jest osobą niepełnosprawną.
Ponieważ treść testamentu musi być czytelna, spadkodawca winien rozważyć użycie materiałów pisarskich i nośników pisma, które zapewnią jego trwałość.
Kancelaria Prawna Modus oferuje kompleksowe wsparcie w zakresie sporządzania testamentu oraz prawa spadkowego.
Również podpis testatora powinien być własnoręczny. Za niedopuszczalne należy uznać udzielenie upoważnienia osobie trzeciej do złożenia podpisu pod tekstem testamentu.
Z uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 1973 r.
(III CZP 78/72) wynika, iż ważny jest testament własnoręczny (art. 949 KC) zawarty w liście spadkodawcy skierowanym do spadkobiercy, podpisany w sposób określający jedynie stosunek rodzinny spadkodawcy do spadkobiercy, jeżeli okoliczności nie nasuwają wątpliwości co do powagi i zamiaru takiego rozporządzenia.
W odniesieniu do kwestii miejsca na testamencie, w jakim winien znajdować się podpis spadkodawcy Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 5 czerwca 1992 r. (III CZP 41/92) stwierdził, iż podpis spadkodawcy w testamencie własnoręcznym powinien być pod rygorem nieważności złożony pod pismem zawierającym rozporządzenie na wypadek śmierci. W razie zamieszczenia podpisu w innym miejscu testament jest ważny tylko wówczas gdy związek podpisu z treścią rozporządzenia jest oczywisty.
Testament własnoręczny winien zawierać ponadto datę jego sporządzenia, która pozwalana ustalenie, czy testament spełnia wymogi prawa obowiązującego w dacie sporządzenia testamentu i czy testator w chwili sporządzania testamentu miał zdolność testowania, a także ustalenie kolejności następujących po sobie testamentów.
W uchwale z dnia 28 listopada 1969 r. (III CZP 87/69) Sąd Najwyższy wskazał, że wymaganiu podania daty czyni zadość nie tylko cyfrowe oznaczenie dnia, miesiąca lecz również określenie go w tym piśmie w sposób pozwalający na nie budzące wątpliwości ustalenie daty złożenia oświadczenia.
Stosownie do art. 949§2 KC brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
