Prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nabywa się przez uzyskanie patentu (art. 63 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej, zwanej dalej ,,p.w.p.’’).
Należy zaznaczyć, że patent stał się bardzo ważnym instrumentem wykorzystywanym przez przedsiębiorców w ich działalności gospodarczej w celu zwiększenia prestiżu, konkurencyjności i wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Natomiast brak wyłączności wynikającej z opatentowania wynalazku naraża przedsiębiorców na utratę zysków.
Ochronę patentową, która uniemożliwia swobodne korzystanie z wynalazku przez inne podmioty, uzyskuje się na wniosek (zgłoszenie) składany w Urzędzie Patentowym RP.
Kancelaria Prawna Modus to pełne, profesjonalne wsparcie i doradztwo w zakresie prawa własności intelektualnej.
Przed zgłoszeniem wynalazku do opatentowania należy w szczególności sprawdzić, czy dany wynalazek spełnia przesłanki zdolności patentowej wskazane w art. 24 p.w.p, który stanowi, że patenty są udzielane – bez względu na dziedzinę techniki – na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.
Wynalazca posiadający wyłączność na komercyjne stosowanie wynalazku może rozszerzyć swoje uprawnienie na inne podmioty, np. w drodze udzielenia im licencji.
Możliwość taką przewiduje wprost przepis art. 66 ust. 2 p.w.p., zgodnie z którym uprawniony z patentu może na mocy umowy udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z jego wynalazku (umowa licencyjna).
Strony mogą uregulować zakres i treść umowy licencyjnej na korzystanie z wynalazku zgodnie z zasadą swobody umów (art. 3531 KC), o ile nie narusza to bezwzględnie obowiązujących przepisów. Muszą one jednocześnie pamiętać o tym, że umowa ta musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Licencja może być ustalona przez strony umowy jako licencja odpłatna lub nieodpłatna.
W przepisach p.w.p. ustawodawca dokonał rozróżnienia rodzajów licencji.
I tak przepis art. 76 ust. 4 p.w.p. różnicuje licencje wyłączne i niewyłączne, stanowiąc, że jeżeli umowa licencyjna nie zastrzega wyłączności korzystania z wynalazku w określony sposób, udzielenie licencji jednej osobie nie wyklucza możliwości udzielenia licencji innym osobom, a także jednoczesnego korzystania z wynalazku przez uprawnionego z patentu ( licencja niewyłączna).
Z powyższego wynika, że wola stron, aby licencja miała charakter licencji wyłącznej musi być wyrażona przez nie w umowie w sposób nie budzący wątpliwości.
Z przepisu art. 76 ust. 2 p.z.p. wynika z kolei podział na licencję ograniczoną i pełną. Licencja ograniczona daje możliwość korzystania z wynalazku jedynie w ograniczonym zakresie wskazanym przez strony w umowie. Mogą to być np. ograniczenia terytorialne , czy też dotyczące zakresu czynności objętych licencją.
Jeżeli w umowie licencyjnej nie ograniczono zakresu korzystania z wynalazku, licencjobiorca ma prawo korzystania z wynalazku w takim samym zakresie jak licencjodawca . W tym ostatnim przypadku chodzi o licencję pełną.
W świetle art. 76 ust. 6 p.w.p. na wniosek zainteresowanego podmiotu licencja może być wpisana do rejestru patentowego. Wpis ten nie ma znaczenia dla ważności umowy licencyjnej.
Jednak uprawniony z licencji wyłącznej wpisanej do rejestru może na równi z uprawnionym z patentu dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu, chyba że umowa licencyjna stanowi inaczej.
Jeżeli chodzi o możliwość udzielenia dalszej licencji (sublicencji) przez licencjobiorcę, należy wskazać, że dopuszczalne jest to wyłącznie za zgodą uprawnionego z patentu.
Co ważne – udzielenie dalszej sublicencji jest niedopuszczalne.
Warto dodać, iż w razie przejścia patentu obciążonego licencją, umowa licencyjna pozostaje skuteczna wobec następcy prawnego.
Licencja wygasa najpóźniej z chwilą wygaśnięcia patentu.
